ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

Περί της Ποντιακής στην Τουρκία

Κι από το 1800 που ο Isazade Haci Salih Efendi με το παροιμιώδες τρίπτυχο «Προσοχή στα ζώα, Προσοχή στο γείτονά σου, Προσοχή στους Άπιστους» θέτει την απαγόρευση της ποντιακής διαλέκτου σε καθαρά θρησκευτική βάση, στον Ziya Gökalp και στον εξοβελισμό της Οθωμανικής γλώσσας και της Αραβικής γραφής υπό το πρίσμα της θεώρησης του Οθωμανικού Πολιτισμού ως συνέχειας του Ρωμαίικου, με αποτέλεσμα την αποκοπή από την εξαιρετικά πλούσια Οθωμανική και Ισλαμική γραμματεία. Τελικά ποιος είναι ο εχθρός; Ο άπιστος ή ο Ρωμιός; Και σήμερα που και τα δυο αυτά στοιχεία έχουν πλήρως εξαλειφθεί από την περιοχή, τι εμποδίζει τη διάσωση αυτής της διαλέκτου; Μήπως ο «εχθρός» τελικά είναι η Μνήμη;

Λένα Σαββίδου



Thalassa Karadeniz

Δευτέρα 21 Νοεμβρίου 2011

Σοφίτσα μ' έξ' μ' εβγαίνεις



Έναν άστρον εξέβεν σην ανατολήν
αρ' έναν κι άλλο εξέβεν σο Τεπέκοϊν,
αρ' έναν κι άλλο εξέβεν σο Καράκαπαν,
αρ' έναν κι άλλο εξέβεν σ' Αρμανλού το χάν'.

Σοφίτσα μ' έξ' μ' εβγαίνεις και μη φαίνεσαι
ελέπνε σε και τ' άστρα και μαραίνεσαι
ελέπ'σε και-ν ο ήλον και ηλαίνεσαι
ελέπ' σε και ο φέγγον και δειλαίνεσαι.

Είδα σε κι εγώ ο μαύρον ο χιλιάκλερον
και έχασα τ' αχούλι μ' 'σέβα σ' αχερών
Σοφίτσα μ' αγαπώ σε και θα παίρω σε
και νύφε σ' οσπιτόπο μ' 'σέν θα φέρω σεν.

Είπα 'το και τον κύρη μ', λέει με έπαρ' 'τεν
ερώτεσα τη μάνα μ' λέει με εξέρ' ατέν
ατό καλόν κορίτσι, θα τερεί μας-ε
έναν χουλιάρ' νερόπον 'τέ θα δί' μας-ε.

 
Από το "Ποντιακή παράδοση" του Χρύσανθου. Λέγεται ότι το τραγούδι αν και μοιάζει ερωτικό στην πραγματικότητα ήταν προειδοποιητικό. Ανάλογα που εβγαινε το άστρο, εκεί υπήρχε και Τουρκικός κίνδυνος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου