ΠΟΝΤΙΑΚΟΣ ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

Περί της Ποντιακής στην Τουρκία

Κι από το 1800 που ο Isazade Haci Salih Efendi με το παροιμιώδες τρίπτυχο «Προσοχή στα ζώα, Προσοχή στο γείτονά σου, Προσοχή στους Άπιστους» θέτει την απαγόρευση της ποντιακής διαλέκτου σε καθαρά θρησκευτική βάση, στον Ziya Gökalp και στον εξοβελισμό της Οθωμανικής γλώσσας και της Αραβικής γραφής υπό το πρίσμα της θεώρησης του Οθωμανικού Πολιτισμού ως συνέχειας του Ρωμαίικου, με αποτέλεσμα την αποκοπή από την εξαιρετικά πλούσια Οθωμανική και Ισλαμική γραμματεία. Τελικά ποιος είναι ο εχθρός; Ο άπιστος ή ο Ρωμιός; Και σήμερα που και τα δυο αυτά στοιχεία έχουν πλήρως εξαλειφθεί από την περιοχή, τι εμποδίζει τη διάσωση αυτής της διαλέκτου; Μήπως ο «εχθρός» τελικά είναι η Μνήμη;

Λένα Σαββίδου



Thalassa Karadeniz

Πέμπτη 12 Ιουλίου 2012

Ανεκδοτολογώντας στην Ποντιακή. Ο φόβος του θανάτου.





Ο φόβος του θανάτου

Ένας άθρωπος ατόσον πολλά εφογούτουν το θάνατον, όντας ωνομάτιζαν εμπροστά 'τ' θάνατος έφευεν κ' εκρύφκουτον. Όλον υστεριγιά ενούντσεν να πά͡η γυρίζ' τον κόσμον και 'ς όποιον τόπον 'κι ͡ ονοματίζ'νε θάνατον και 'κ' ειν ταφία, εκεί να πά͡η κάθεται. Αρ' εγύρτσεν πολλά πολιτείας κι όλων υστεριγιά επήεν 'ς έναν πολιτείαν ετέρεσεν ξά͡ι αθρώπ' θάνατον 'κι λέγ'νε και ταφία 'κ' ευρίουνταν. Ατότε ερώτεσεν έναν άνθρωπον γιατί 'κ' είναι εκεί ξά͡ι ταφία. «Αδά 'ς σον τόπον, είπεν ατον άθρωπον, θάνατον 'κ' εξέρομε και ταφία ντο ειν, μανάχα όντας έρται το τέλος είνονος αθρώπ', έρται ένας άγγελος εκεί απάν' 'ς σο ρακάν και κουΐζ' εκείνον τηνάν θα παίρ' κ' εκείνος πα τρέx̌' και πά͡ει κι άλλ' οπίσ' 'κι κλώσ̌κεται κι ατότε λέγομε επιδέβεν το ρακάν'». - «Αέτσ' αν εν, είπεν εκείνος π' εφογούτουν το θάνατον, άγγελον όντας θα έρται και κουΐζ' 'κ' εμέν' όσον θελτς ας κουΐζ', εγώ ας σον τόπο μ' 'κι θα σ'κουμαι».

Αρ' εδέβαν χρόνα̤ και καιρούς κ' έρθεν ο καιρός ν' αποδα̤βαίν' κι ατός το ρακάν, τεμέκ ν'αποθάν', κ' έναν ημέραν σίτ' εξυρίγουτουν απέσ' 'ς έναν περπερείον, έρθεν άγγελος ατ 'κ' εκούιξεν ατον κι ατόσον π' εγληγόρεσεν, 'κ' εφέκεν ατον να εξύριζεν και τ' άλλ' το μέρος τη προσώπί' ατ' κ' έτρεξεν επιδέβεν το ρακάν'. Ατόσον γλυκύς εν ο θάνατον

Γεώργιος Κανδηλάπτης


Ο Γεώργιος Κανδηλάπτης, από την Αργυρούπολη του Πόντου, ετών 86 το 197 που πάρθηκε η συνέντευξη, συνταξιούχος διδάσκαλος, συνεργάτης του Αρχείου Πόντου αποδίδει στο ιδίωμα της ιδιαίτερης πατρίδας του, Αργυρούπολης (Κιμισχανά) το ανέκδοτο «Ο φόβος του θανάτου» που δημοσιεύτηκε από τον ίδιο στο Αρχείον Πόντου

Το μαγνητοφωνημένο ανέκδοτο ανήκει «Συλλογή λαογραφικού και γλωσσικού υλικού» του Σίμου Λιανίδη (1967) του Αρχείου Πόντου.


Πηγή: Πύλη για την Ελληνική γλώσσα.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου